Modeltekenen | Tekenmodel of kunstmodel?

"Tekenmodel gevraagd" en "kunstmodel gevraagd" worden vaak door elkaar gegooid.

Zorg dat het goed duidelijk is wat je zoekt

		Tekenmodel en kunstmodel worden veel door elkaar gebruikt;
		Het werk van een portretmodel wordt vaak onderschat;
		Gebruiken van de juiste terminologie voorkomt wel verwarring;

Tekenmodel, kunstmodel en portretmodel worden vaak door elkaar gehaald

Kunstmodel en tekenmodel zijn begrippen die in de praktijk aan alle kanten door elkaar worden gebruikt. Soms kan dat gek genoeg toch wat verwarring stichten. Kun je een tekenmodel ook vragen om te poseren voor een schilderij? Is een tekenmodel bijvoorbeeld te porren voor optreden als model voor bodypaint? Ik heb er in het verleden regelmatig vragen over gehad en die zijn lastig te beantwoorden.

Zorgen voor wat duidelijkheid is dus geen luxe. Want zo hebben we bijvoorbeeld ook nog het portretmodel. Mag je een portretmodel vragen om als volledig model te poseren? En als dat al mag, mag dat dan ook als ongekleed model? Kortom, vragen genoeg. En heel vaak zie je deze vragen in een grijsgebied zitten dat allerlei discussies losmaakt als : Ja maar, als dit mag, dan mag dat toch ook wel?

Goed, laten we eerst eens naar het werk van het portretmodel kijken.

Portretmodel

Het werk van een portretmodel wordt door veel kunstenaars wat onderschat. Het liefst vraagt men er een buurman, buurvrouw of een familielid voor. Het werk van een portretmodel is immers gewoon een kwestie van een beetje stilzitten. Het werk stelt weinig eisen aan de poseer kwaliteiten van het model. Ook het eenmalige model stelt meestal heel weinig eisen. Men is meestal wel bereid om voor een vriendenprijsje een avondje te komen poseren. Het is weer eens iets anders dan naar Jinek kijken op de televisie, nietwaar?

Het kan tijdenlang allemaal doorgaan. Zonder enig probleem, maar dat kan veranderen. De situatie verandert pas als de organisator van de tekensessies eens een keer een professioneel model inhuurt. En dan gaan de tekenaars het verschil tussen een ervaren en een onervaren portretmodel wel degelijk zien.

Want vergis je niet! Zeker de wat meer ervaren tekenaars van een tekenclub zien direct, dat ze niet met een beginnend model van doen hebben.

Een portretmodel of tekenmodel komt direct anders over door bijvoorbeeld door goed te letten op zaken als:

een expressieve gezichtsuitdrukking aannemen en vasthouden;

een krachtige houding met minimaal één draaibeweging aannemen;

als model niet in verte staren maar het gezicht normaal in de plooi houden.

“Eindelijk weer eens een echt model.”

En die punten zijn nu juist wat onervaren modellen dus meestal niet doen. De commentaren als “Eindelijk weer eens een echt model.” zijn meestal niet van de lucht als je als ervaren model bij een tekenclub binnenstapt die een langere tijd gewend is geraakt aan beginnende modellen..

Maar ja, een professioneel model kost wel wat geld. En dat geldt nog meer voor een tekenmodel dat nog meer in huis heeft, dan alleen voor portret of model te poseren. Zie bijvoorbeeld de boeken op de homepage met voorbeelden voor modellen. Overigens allemaal gratis, vrijblijvend en zonder enige registratie op te halen.

Tekenmodel

Een tekenmodel is echt niet alleen voor tekenaars. Een tekenmodel poseert ook voor schilderwerk. En mogelijk incidenteel ook wel voor boetseren. Of er dan gefotografeerd mag worden is de vraag. Niet elk tekenmodel of kunstmodel is daar gecharmeerd van. Die vraag kom je toch nog wel eens tegen. Sommige standen kosten meer tijd om uit te werken dan dat er op de sessie beschikbaar is. Veel kunstenaars hebben dan aan één sessie niet voldoende en zij willen graag foto's hebben om op basis daarvan verder te werken en hun kunstwerk netjes af te ronden. Een logisch verzoek natuurlijk.

Een model dat ook als fotomodel werkt is daar meer aan gewend en zal er in het algemeen geen moeite mee hebben als er eens iemand een foto maakt. Bij veel tekenmodellen kan de discussie “gekleed of ongekleed” ook nog wel eens een rol spelen. Maar dat is iets wat je bij kunstmodellen niet zo snel meer mee zult maken want die zijn wel aan ongekleed werken gewend.

Of ze echter ook zo op de foto willen is nog wel een ander verhaal, want je weet bij een foto nooit waar je jezelf plotseling terug gaat vinden. Ik heb daar zelf in het verleden vreemde ervaringen mee opgedaan, tot mijn foto in de regionale krant aan toe, waar ik niets vanaf wist. Maak dus wel goede afspraken over het maken en vooral het gebruiken van foto's.

Eindelijk weer eens een echt model...

Kunstmodel

Het begrip kunstmodel is toch wel een stuk breder dan alleen poseren voor tekenen en schilderen. Uiteraard valt beeldhouwwerk en boetseren er ook onder. Maar we zien vaak ook performances, het aanprijzen van producten en ook incidenteel fotomodelwerk.

Gekleed of ongekleed speelt als gezegd geen rol meer bij zowel ervaren tekenmodellen als kunstmodellen.

Bij een opdrachtgever is het dus wel van belang om de juiste terminologie te gebruiken. Overigens zal een ervaren model er ook zelf wel naar vragen, als het al niet direct duidelijk voor hem of haar is wat de bedoeling is.

Ook poseren voor bodypaint valt wel onder het werk van het kunstmodel, maar bodypaint is een dusdanig aparte tak van sport, dat niet iedereen daar automatisch aan zal beginnen.

Bodypaintmodel

Een tekenmodel zal ook niet automatisch voor bodypaint poseren. Dat is toch een wat aparte tak van kunst die vanzelfsprekend een groot vertrouwen in de kunstenaar vraagt. En dat zal dan ook vaak een bij het model bekende kunstenaar zijn. Een kunstenaar waar al eerder ervaring mee is opgedaan. Bodypaint valt niet echt onder het werk van een tekenmodel. Bij een kunstmodel is het in het algemeen geen probleem.

Let op de gebruikte terminologie

Dus let als model altijd even op hoe je jezelf presenteert. Het kan verschil maken bij wat de opdrachtgever van je verwacht en ook wat deze je te bieden heeft. Gebruikte termen zijn voor anderen vaak niet zo vanzelfsprekend als ze dat voor jezelf wel zijn. Het kan verwarrend werken.

En als opdrachtgever is het dus eveneens zinvol om bij het zoeken van een model goed te omschrijven wat je zoekt en de juiste terminologie te gebruiken. Ook dan is de kans op een passend model het grootst. En een goed passend model is voor alle betrokkenen het prettigste.